Dag 28, dinsdag 08-08-2006

Lekker geslapen en een goed ontbijtbuffet gehad en met een bus op weg naar het Tuol Sleng Memorial, midden in de stad een school met prikkeldraad op de muren en alles is zoveel mogelijk gelaten zoals het was toen de Vietnamezen in januari 1979 de stad hebben bevrijd. In de ruimtes foto’s van hoe ze de laatste 14 mensen dood aantroffen, als beesten gemarteld en  afgemaakt, lokalen vol foto’s van  slachtoffers die met alle accuratesse zijn  gefotografeerd en geregistreerd. Baby’s tot  grootouders, voornamelijk intellectuelen,  artsen, leerkrachten, ministers, mensen die  voor de vorige regering van Lon Nol  werkten, van de straat geplukt, met valse  voorwendse- len teruggehaald naar Phnom  Penh, “we hebben intelligentsia nodig om het  land te helpen opbouwen”. Deze  slachtoffers wisten niet dat iedereen met  een bril, of een buitenlandse taal spraken sowieso al waren afgeslacht en later zijn ook boeren en kaderleden hier terecht gekomen, vooral mensen die teveel bloed aan hun vingers hadden, zodat ze nooit zouden kunnen praten. De kleine hokken van steen, hout en bamboe waarin ze vastgeketend lagen en de ruimtes met de ondervragingstechnieken/ martelwerktuigen. We zijn allemaal stil en kunnen dan ook alleen maar naar buiten kijken terwijl we met de bus naar Cheung Ek, halteplaats voor de dood, een van de vele Killing Fields, gaan. De mensen werden hier dood geknuppeld of met een palmblad de nek afgesneden ( kogels kosten geld), terwijl in het kamp loeiharde Khmermuziek speelde of toespraken klonken zodat de bewoners van het dichtbijgelegen dorp niet hoorde wat zich hier afspeelde op deze oude Chinese begraafplaats. Je loopt over de botten en kleren van de doden en deze door de moessonregens / overstromingen losgespoelde voorwerpen worden steeds weer verzameld om in het grote indrukwekkende herdenkingsmonument te worden bijgelegd. 
Hierna gaan we in een bus met of, misschien kan ik beter zeggen, zonder vering over de fantastische weg met erg veel kuilen en bulten er in naar de Russische Markt,Psar Tuol Tom Pong, onze tassen zitten geloof ik nu wel vol en we gaan dus naar het Koninklijke Paleis aan de Mekong. De koning is helaas thuis, dus kunnen we  niet overal binnen, maar wel in de  troonzaal  en de Wat Preah Keo, de  Zilveren Pagode. Deze laatste heeft een  vloer van 5000 zilveren plavuizen van een  kilo en een smaragden boeddha, die weer  achter een gouden boeddha zit met 9584  diamanten. Dan hebben we het nog niet  over  al die honderden kleine gouden,  kristallen, zilveren,  jade en smaragden  boeddha’s. Het is dus indrukwekkend, net  als de rest van het paleis met zijn  prachtige  tuin. We hebben ’s avonds bij  ‘Friends’ gegeten, een restaurant waar   straatjongeren een kans krijgen om een goed vak te leren. We hebben hier met zijn allen heerlijk gegeten en het is natuurlijk ook onze afscheidsavond van Sandra, die ons op haar eerste reis door Laos en Cambodja geweldig begeleid heeft. Het was erg gezellig en we missen elkaar nu al bijna. Na een flinke wandeling, douchen en naar bed, want we willen nog van alles morgen.